We leven in een vreemde wereld, bijna dagelijks worden we geconfronteerd met gebeurtenissen waarvan we ons afvragen: “Hoe is het in vredesnaam mogelijk?”
Gelukkig kunnen we altijd terugvallen op de financiële wereld. Dat is er één van vaste waarden en een heldere vooruitziende blik.
Worden er macro
cijfers bekend gemaakt, dan kun je er van uit gaan dat als ze de verwachting
overtreffen, de koersen van aandelen stijgen en die van obligaties dalen. En wat de scherpe
vooruitziende blik betreft. Ver voordat de gewone sterveling in 2008 door kreeg
dat het crisis was, waren er in de financiële markten al tekenen dat er zwaar
weer op komst was. Of kwam dat doordat veel grote spelers in deze markt tot
over de oren in de problemen zaten en er logischerwijze van uit gingen dat zij
niet de enige waren.
Tot zover de goede
oude tijd, vandaag de dag is alles anders en niets wat het lijkt. De Centrale
banken in de VS, Japan en Europa hebben in haar niet aflatende
stimuleringsdrift de belegger immuun gemaakt voor de cijfertjes over de
economische ontwikkelingen. Nee, tegenwoordig is
de focus volledig gericht op het al dan niet afbouwen van deze
stimuleringsmaatregelen en vooral op die in de Verenigde Staten. Daar wordt tot op de
dag van vandaag maandelijks voor $ 85 miljard aan obligaties door de Federal
Reserve opgekocht, in een poging de economie aan de praat te krijgen en de
werkloosheid terug te dringen tot de gewenste 6.5%.
Hier is helemaal niets
mis mee. Sterker nog, het is
een prima wapen om de recessie mee te lijf te gaan. Banken kunnen zich op deze
wijze goedkoop funden en dit geld kan dan weer in de echte economie worden
gestoken, waardoor de kans groot is dat de bal weer gaat rollen. De record standen die
de beurzen in de V.S de afgelopen tijd hebben bereikt zijn daarvan het levende
bewijs en ook de economische indicatoren (o.a. werkloosheid en huizenmarkt) lijken
het dieptepunt te hebben bereikt. Indien de ECB dit
wapen tot haar beschikking zou hebben kon er in Europa ook eindelijk eens serieus
worden begonnen met het werken aan economisch herstel. De politieke
verdeeldheid en verschil van belangen binnen Europa hebben dit tot op heden
onmogelijk gemaakt.
Je mag verwachten dat beleggers
zich realiseren dat deze stimuleringsmaatregelen een tijdelijk fenomeen zijn
maar niets blijkt minder waar. In de toevoeging op
het voorlaatste rentebesluit in de VS werd door de Federal Reserve gemeld dat
“als de economische situatie het zou toelaten”, er een begin zou worden gemaakt
met het afbouwen van de stimuleringsmaatregelen.
Dat zijn goede
berichten zou je denken, beleggers reageerden echter als door een adder gebeten
en keerden niet alleen de obligaties maar ook aandelen de rug toe. In de toevoeging op
het rentebesluit afgelopen woensdag ging de Federal reserve nog een stapje
verder door te melden dat er in het laatste kwartaal van 2013 met het afbouwen
van de Quantitative Easing (QE) wordt begonnen, wederom met het bijschrift “ als de
economische situatie dit toelaat”.
Het hek was van de dam
en wereldwijd werden niet alleen aandelen maar ook de “veilige havens” zoals
Duitse staatsobligaties en goud, fors afgewaardeerd. De afgelopen donderdag
gepubliceerde cijfers over de Amerikaanse economie versterkten dit beeld. De cijfers vielen mee
en beleggers zochten massaal de uitgang op in de veronderstelling dat het
schrikbeeld van afbouwen wel eens snel realiteit zou kunnen worden. Waar is al dat geld
gebleven is nu de grote vraag, het kan toch niet allemaal onder de matrassen
zijn verdwenen.
Uit de reactie van
beleggers kan worden opgemaakt dat men er niet van overtuigd is dat het
economisch herstel zonder stimuleringsmaatregelen doorzet. De komende maanden
zullen bepalend zijn voor wat wij de komende jaren kunnen verwachten. Als de
stimuleringsmaatregelen straks wegvallen zal duidelijk worden of de economie op
eigen kracht verder kan aantrekken. Zoals gebruikelijk zal
de richting van de financiële markten door de Verenigde Staten worden bepaald. De rest van wereld en
zo dus ook Europa zullen trouw volgen, ondanks dat de situatie waarin de
economieën zich bevinden totaal verschillend zijn. In Europa zijn
namelijk vooralsnog alleen de groeiramingen in herstel…