In de vooruitblik in één van mijn vorige columns heb ik de verwachting uitgesproken dat 2013 een moeilijk obligatiejaar zou gaan worden. Dat vermoeden is nu waarheid geworden. Het veel aan de zijlijn geparkeerde geld en het gebrek aan alternatieven hebben hun werk gedaan.
Over het totale obligatielandschap zijn de koersen verder gestegen en daarmee de effectieve rendementen gedaald.
Obligaties 2013 - Weergave
Ter verduidelijking hiervan twee grafieken. Beide geven het verloop weer van de credit default swap (CDS) spread over de periode 2007/2013.
Een CDS kan worden gebruikt als verzekering van een obligatieportefeuille. In het geval dat de uitgever van de obligatie het geleende bedrag niet kan terugbetalen (default), zal de tegenpartij waarmee het CDS contract is afgesloten dit verlies compenseren. Overigens is het ook mogelijk dit te doen zonder dat men de onderliggende obligaties in bezit heeft, dan is het gewoon “speculeren”.
De eerste grafiek is de gemiddelde spread van een mandje senior obligaties van financiële instellingen, de tweede van een gemixt mandje senior bedrijfsobligaties.
CDS spread voor senior financial obligaties periode 2007/2013, bron: Bloomberg
CDS spread Itrax Euro (bedrijfsobligaties) periode 2007/2013, bron: Bloomberg
Zoals uit de grafieken valt af te lezen, bevinden we ons weer op niveaus zoals we ze zagen rond het uitbreken van de kredietcrisis.
De lange periode van extreem lage spreads tot het jaar 2008 werd veroorzaakt door de speurtocht van beleggers naar wat extra rendement t.o.v. de toen nog bijzonder veilig geachte staatsleningen. Daardoor werd in die periode steeds verder op de risicocurve belegd met als resultaat deze krappe spreads. De huidige lage spreads in combinatie met uitzonderlijk lage benchmark rentes (10 jaar Duitsland 1.4%, 10 jaar swaprente 1.66%) hebben ervoor gezorgd dat we op een gevaarlijk punt zijn aangekomen.
Scenario’s
Als blijkt dat (zoals de Europese economische groeiramingen en aandelenmarkten ons graag willen doen geloven) er inderdaad licht aan het einde van de crisistunnel gloort, zal dit grote gevolgen hebben voor de benchmarkrentes. Deze zullen, mede door het wegvallen van stimuleringsmaatregelen, zonder twijfel gaan oplopen. Dit in combinatie met de lage creditspreads, waardoor het absorptievermogen gering zal zijn, zal tot gevolg hebben dat koersen van bedrijfsobligaties onder druk komen en de waarde van de obligatieportefeuille afneemt.
Mocht de crisis voortduren of zich zelfs uitbreiden, dan zullen de benchmarkrentes voorlopig laag blijven maar is de kans groot dat de spreads op bedrijfsobligaties uitlopen en ook dan zullen de koersen van bedrijfsobligaties onderuit gaan.
Dicht bij huis blijven qua duration (obligaties lossen nu eenmaal af tegen koers 100) om de rentegevoeligheid te verminderen, lijkt de eenvoudigste maatregel om in deze onzekere tijden nog iets van bescherming te genieten tegen deze bedreigingen.