Een ongekende stroom vluchtelingen klopt aan de poorten van Europa. De actuele beelden en berichten daarover zijn mensonterend. De stroom zal de komende jaren mogelijk zelfs gaan groeien. Oorlogen, armoede, water- en voedseltekorten gaan wereldwijd bijdragen aan structurele en historisch grote volksverhuizingen. Wat voedsel betreft houdt de Japanse bank Nomura dit zelfs nauwgezet in de gaten. Zij hanteert daarvoor een wereldwijde ‘voedselkwetsbaarheidsindex’.
Het kan raar lopen. In de breedte zijn grondstofprijzen namelijk lager dan in 2009. Een dreigende kredietcrisis bracht destijds veel beleggingscategorieën naar dieptepunten. Na de recente groeiperikelen in China zijn
grondstoffen zelfs nog een stuk goedkoper geworden.
Nu goedkoop
Een slimme belegger dient echter vooruit te denken. Mede daarom is een recent rapport van Nomura over de Food Vulnerability Index (voedselkwetsbaarheidsindex) voedsel zo interessant. Zij stellen dat de vraag naar voeding in de komende jaren zal blijven groeien en voorzien een nieuwe periode van ongekende prijsstijgingen. In het rapport komen zij onder andere ook met ruim 70 bedrijven die van stijgende voedselprijzen zouden kunnen profiteren.
Groeiende wereldbevolking
Naast een verwachte groei van de vraag naar biobrandstoffen en veranderingen in het eetpatroon, vormen de stijging van de wereldbevolking in combinatie met een verbetering van welvaart de drijvers van de vraag naar voeding. Nomura maakt daarbij de aantekening dat groei van de bevolking en welvaart in ontwikkelingsgebieden juist een extra versnelling van vraag naar voedsel teweeg zal brengen.
Een voorbeeld dat de bank gebruikt is dat 10% extra huishoudgeld in China direct 11,5% meer vleesconsumptie teweegbrengt. Verhoging van hetzelfde budget in de Verenigde Staten zorgt slechts voor 1,1% meer vleesconsumptie.
Productie minder flexibel
Tegelijkertijd is Nomura van mening dat het aanbod van voedsel minder snel meebeweegt. Natuurlijk is de beschikbare grond hier de meest voor de hand liggende variabele. Daarnaast hebben technologische, biotechnologische en chemische ontwikkelingen binnen de landbouw en veeteelt bijgedragen aan een grotere productie. Helaas zijn toekomstige structurele investeringen vooral afhankelijk van prijsvorming. Investeringsbereidheid komt altijd pas wanneer prijzen al zijn verbeterd.
Daarnaast verwacht Nomura niet veel goeds als het om beschikbare grond en water gaat. De urbanisatie en industrialisering zullen vervuiling van grond en zeewater en uitputting van bronnen versterken. Ook zullen economische wetten leiden tot minder evenwichtigheid. Een voorbeeld hiervan is dat meer grond zal worden gebruikt om bijvoorbeeld graan te verbouwen, wanneer de prijs van graan stijgt. Dit gaat ten koste van productie van andere –voor onze voeding belangrijke- gewassen.
Klimatologische ontwikkelingen
De grootste en juist niet te beheersen impact wordt gevormd door ons veranderende klimaat. Overstromingen, hitte, droogte en grootschalige klimaatrampen kunnen in de komende jaren het aanbod structureel verstoren. Een kleine stijging van de watertemperatuur heeft grootscheepse gevolgen voor de visvangst, maar zeker ook voor dreigende natuurrampen die een evenwichtige productie van voedsel drastisch kunnen beperken.
Financiële invloeden
Nomura zou geen bank zijn als ze ook nog andere factoren beschrijven. Een scherpe stijging van de olieprijs en/of een snelle waardedaling van de Amerikaanse dollar zijn niet goed. Daarnaast stemt het risico van protectionisme, speculatie, verzameldrift, inflatie en monetaire politiek een bulk aan bedreigingen voor voedselproductie in de wereld.
Gevarenzone
Voedselschaarste en prijsstijging zal volgens de Japanse bank een groot aantal landen en regio’s (economisch) in de problemen helpen. Nomura spreekt van een top tien waarin Bangladesh, Marokko, Algerije, Nigeria, Libanon en Egypte bovenaan staan. Laten dit nu toevallig vier landen zijn die rond de grenzen van Europa liggen.
Het goede nieuws is dat Nederland juist in de top vijf minst afhankelijk landen staat. Een stijging van voedselprijzen en schaarste zal leiden tot grote onevenwichtigheid bij deze en de direct omringende landen. Dit zal leiden tot een aanhoudende stroom van vluchtelingen naar gebieden waar minder schaarste gaat heersen.
Beleggingstips
Wie meegaat in deze thematische benadering kan als belegger meerdere kanten op. Beleggingen in grondstoffenindices via trackers, of beleggingen in afzonderlijke commodities zoals koffie en cacao lijken interessant omdat prijzen sterk zijn gedaald.
De klassieke aandelenbelegger die wat minder exotisch wil
beleggen kunnen volgens Nomura kiezen uit meer dan 70 verschillende beursgenoteerde ondernemingen. De bank ziet in Monsanto, Syngenta, K+S, John Deere, Suedzucker, Archer Daniels Midland, maar ook Ahold en Metro AG juist nu – nu markten corrigeren – interessante kanshebbers. Opvallende namen als Unilever, Danone, Kellogg en Nestle worden ook op een lijst genoemd. Deze moet de belegger bij prijsstijgingen juist niet hebben.