Waarschijnlijk ben ik niet de enige die een soort haat-liefde verhouding heeft met vastgoed. De wereld verandert en de ontwikkelingen in vastgoed gaan mee met de tijd, uitgezonderd de ontelbare visieloze nieuwbouwprojecten die ik in het buitenland heb mogen aanschouwen.
Maar de andere kant van de medaille telt ook. Ruim tien jaar geleden was ik in een sjiek Amsterdams hotel getuige van de voorlichting over de ontwikkeling van een compleet nieuw dorp met de naam Arc 1950, midden in de Franse Alpen. De indrukwekkende presentatie in beeld en geluid staat nog steeds op mijn netvlies gegrift.
Hier moet mijn passie voor vastgoed zijn ontstaan met veel respect voor de creativiteit en inventiviteit van talloze professionals die bij de ontwikkeling en realisatie van een vastgoedobject- of project betrokken zijn. Maar ieder verhaal heeft een keerzijde. Met een vooruitziende blik voorspelde ik in 2002 de enorme animo van Nederlanders voor een tweede woning in Turkije met een record aantal aankooptransacties in 2005. In 2002 hadden we een bestand met vier aanbieders van Turks vastgoed, actief op de Nederlandse markt. In november 2006 was dit aantal opgelopen naar 329. Het merendeel van de bemiddelaars had geen flauw idee wat ze aanboden, met alle gevolgen van dien. In die tijd voorspelde ik ook dat er ruimte was voor 30 tot maximaal 40 aanbieders, niet wetende dat er een financiële crisis op komst was. Met die voorspelling zat ik er naast. Het aantal overgebleven actieve makelaars en projectontwikkelaars is nog dramatisch lager.
Vanaf de tweede helft van de jaren negentig in de vorige eeuw tot en met 2007 was the sky the limit. Speculeren op jaarlijkse rendementen van 20 procent was aan de orde van de dag. Bij voorkeur kocht men één of meerdere appartementen in Spanje en later Turkije, Bulgarije, Egypte en Dubai, vanaf de tekentafel en men verkocht het appartement weer door voordat de akte passeerde bij de notaris. Steeds meer vermogenden werden projectontwikkelaar en als het mis dreigde te gaan, kregen ze het steeds maar weer voor elkaar om zelf niet of minder gedupeerd te raken. Op de grootste vastgoedbeurs die ik bezocht, de SIMA in Madrid met destijds 140.000 bezoekers waarvan 25.000 professionals, zag je de vastgoedbel aankomen. Tenminste achteraf gezien. De beurs waarvoor ik superlatieven tekort kom, is ongetwijfeld de CityScape in Dubai in 2007. De ene stand was nog indrukwekkender dan de andere. Op dat moment werd voor 1,3 triljoen (1.300.000.000.000.000.000) US dollar aan vastgoed op de beurs aangeboden. Dubai was een woestijndorp dat in 150 jaar uitgroeide tot een metropool. Sommige woningen op het eerste palmeiland Jumeirah, weleens omschreven als het achtste wereldwonder, werden tot 8 keer doorverkocht voor oplevering. Er is altijd iemand die de hoofdprijs betaalt. Maximaal rendement met minimale risico’s komt niet geloofwaardig meer over! Mede door de crisis staan we weer met beide benen op de grond, toch?
Nou, misschien niet helemaal.
Beleggingspanden leveren nog steeds een aantrekkelijk, en soms zelf gegarandeerd, rendement op. Tenminste dat blijkt tijdens de meest recente Second Home International beurs te Gent. Met kreten als: ‘Nú € 30.000,- korting en 8,2 % rendement’, ‘waardestijging van 8,8 %’, ‘8 % verhuurgarantie’, ‘7 % rente gedurende 4 jaar’, een korting van 50 % als een unieke aanbieding op een appartement in Altea aan de Costa Blanca en ‘9,2 % 3 jaar gegarandeerd’ zijn er nog heel wat verleidingen. Er zijn voldoende redenen voor Mondi om haar leden hier nader over te informeren.