Er is vrijwel geen website meer te vinden waarop staatsobligaties beschreven staan als ‘veilig’. Zelfs niet als het gaat om staatsobligaties van de zogenaamde AAA-landen. Afgelopen week is dit thema weer volop in het nieuws gekomen nu de rente in Italië hard aan het oplopen is. De Eurocrisis, die jaren geleden hoogtij vierde, is weer terug van weggeweest. In een maand tijd is de 10-jaars rente in Italië opgelopen van 1,7% naar bijna 3%! Landen als Spanje, Portugal en Griekenland volgen deze stijging ook; de discussie over het verlaten van de muntunie laait weer op.
Er is vrijwel geen website meer te vinden waarop
staatsobligaties beschreven staan als 'veilig'. Zelfs niet als het gaat om staatsobligaties van de zogenaamde AAA-landen. Afgelopen week is dit thema weer volop in het nieuws gekomen nu de rente in Italië hard aan het oplopen is. De Eurocrisis, die jaren geleden hoogtij vierde, is weer terug van weggeweest. In een maand tijd is de 10-jaars rente in Italië opgelopen van 1,7% naar bijna 3%! Landen als Spanje, Portugal en Griekenland volgen deze stijging ook; de discussie over het verlaten van de muntunie laait weer op.
De makkelijkste oplossing voor de belegger is simpelweg niet beleggen in deze landen, niet in de aandelen, maar zeker ook niet in de staatsobligaties. En dat gebeurt dus ook: er vindt een geldstroom plaats naar met name Duits en Nederlands papier. De 10-jaars rente in deze landen is daardoor afgelopen maand weer dusdanig gedaald dat de rente op ongeveer hetzelfde niveau staat als 12 maanden geleden. In het begin van dit jaar zag het er nog somber uit; de rente begon te stijgen en de verwachting was dat die stijging ook wel aan zou houden. Nu daalt de rente dus toch weer in de sterke Eurolanden. Ondanks het koersherstel van de obligaties houdt dat wel in dat je je geld voor 10 jaar uitleent aan de Duitse staat tegen een vergoeding van 0,30% per jaar of aan Nederland voor 0,50%! Een ton investeren levert na een jaar dus slecht een tweedehands iPad op.
ETF voor staatsobligaties
Wanneer je puur voor de veiligheid gaat, lees vermogensbehoud, lijken Duitse en Nederlandse obligaties de beste optie. Maar verdienen doe je dus niet. Een beetje kosten, inflatie en belastingdruk en het resulteert in een dikke min. Toch hebben de overheden weinig moeite om deze laag renderende obligaties in de markt te zetten. Een mooi voorbeeld van een beleggingsproduct dat geen andere keuze heeft dan het kopen van Euro-staatsobligaties is de iShares € Govt Bond 1-3yr UCITS ETF (IE00B14X4Q57). Zoals de naam stelt wordt er belegd in staatsobligaties uit de Eurozone met een looptijd van 1 tot 3 jaar. Dat klinkt als een eenvoudige opzet. Maar onder de motorkap is er veel gebeurd.
De index die deze ETF volgt kende als een van de spelregels dat de rente op de ingenomen posities niet negatief is. Dat werd afgelopen jaren een lastige opgave door de breed gedaalde rente in de Eurozone en dan nog wel met zo’n korte looptijd. Bijvoorbeeld is de huidige rente in Duitsland op 2-jarig papier -0,75%. Wat er overbleef waren de staatsobligaties van landen als Spanje en Italië en zo kwam een verdeling in deze ETF van 66% Italiaans papier, aangevuld met Spaans papier. Naast de zeer hoge specifieke risico’s, denk bijvoorbeeld aan een downgrade van een van deze landen, ook nog eens een zeer lage rating, Italië BBB en Spanje A-. Of wat als Italië daadwerkelijk uit de Euro stapt?
Zeer recent is het beleid binnen deze index en dus de ETF veranderd. Vanaf de rebalance van eind april worden ook zogenaamde 0%-obligaties opgenomen. Het rentepercentage is dan niet negatief, maar het effectieve rendement wel. Sinds deze maand bestaat de ETF uit circa 33% Duitse obligaties, 33% Italiaanse, 25% Franse en 8% Spaanse. Nog steeds een karige spreiding, maar in ieder geval een zeer duidelijke verbetering van de kredietwaardigheid. Qua timing hadden ze het niet beter kunnen doen. Net nu de Italiaanse obligaties klappen krijgen zijn die gehalveerd qua belang en heeft er een verschuiving plaatsgevonden naar obligaties die juist afgelopen maand in waarde zijn gestegen. Overigens resulteert het nog steeds in een verlies dit jaar van een paar tienden procent.
Naar de toekomst toe?
Nu heeft de belegger een mandje obligaties met een effectief rendement van -0,2% per jaar en in de boeken staat nog steeds de verwachting dat de rente naar de toekomst toe gaat stijgen. Waardebehoud is dan een moeilijk uitlegbaar verhaal. De kans op koersverlies is dan aanzienlijk.
Conclusie is wel dat ook ogenschijnlijk eenvoudige beleggingsproducten toch een verhaal kennen en dat er een verschuiving kan plaatsvinden van opzet. Alleen afgaan op de naam is niet verstandig; beleggen betekent zorgdragen voor continuïteit, dus keuzes maken en blijven maken. En dat geldt dus ook voor ETF’s!
Tjerk Smelt
DSI Beleggingsadviseur
Indexus, experts in indexbeleggen
Deze publicatie is niet bedoeld als (individueel) beleggingsadvies noch als een uitnodiging of een aanbod effecten of andere financiële instrumenten te kopen of te verkopen. Besproken effecten kunnen voorkomen in de portefeuilles van cliënten en/of medewerkers van Indexus. Een ieder die informatie uit deze publicatie ten grondslag legt aan aan- en verkooptransacties in financiële instrumenten, doet dat op eigen risico. Vraag vrijblijvend ons eBook ETF Theorie & Praktijk aan.