De eerste drie kwartalen van 2017 zitten er op, dus rap richting 2018. Vanaf volgend jaar gaat MiFID II van kracht, de Europese richtlijnen voor de financiële advisering. MiFID staat voor Markets in Financial Instruments Directive. Deze richtlijnen moeten de belegger en de integriteit van de financiële markten beschermen, de eerlijkheid, transparantie en efficiëntie van de geïntegreerde markten bevorderen en de Europese beurshandel en beleggingsmarkt verder harmoniseren.
Klinkt allemaal heel mooi, maar wat betekent dat voor u als belegger? Wat schiet u ermee op en gaat u er echt iets van merken? MiFID II gaat dan officieel pas volgend jaar in, de financiële partijen en toezichthouders werken er in de praktijk al jaren naartoe. Denk bijvoorbeeld aan de steeds uitgebreidere en vaak terugkomende intakes. De vragen die u gesteld worden over uw huis, risicoperceptie, inkomen en kennis van zaken. En het meest opvallende: de opgevoerde druk op adviescliënten om over te stappen naar een beheerdienstverlening.
Vakbekwaamheidseisen
Als belegger ga je er vanuit dat jouw adviseur vakbekwaam is. Volgens MiFID II is de adviseur echter pas vakbekwaam wanneer de nodige papieren in huis zijn. Een adviseur, hoe vakbekwaam in de praktijk ook, die niet de vereiste papieren heeft mag geen advies uitbrengen tenzij er iemand anders op de afdeling de verantwoordelijkheid voor zijn advisering neemt. Die dient op dat moment dan wel aanwezig te zijn en over zijn schouder mee te kijken. Het verlof voor de gecertificeerde managers is dus ingetrokken! Er zijn reeds partijen in het nieuws geweest die aangegeven hebben een tekort aan vakbekwame, gecertificeerde adviseurs te hebben.
Elke adviseur zonder papieren betekent voor de bank of vermogensbeheerder dan een dubbele kostprijs. Het is niet voor niets dat de ondergrenzen bij de meeste adviesdienstverleningen, maar ook uw vaste kosten enorm gestegen zijn. Onlangs verscheen op de website van een van de grootbanken nog de mededeling “Uit de verkoop; beleggingsadvies wordt niet langer aangeboden”. Na een aantal uren was deze melding weer verdwenen, maar het geeft aan dat er beweging is. Ongetwijfeld komt deze melding voor het einde van het jaar terug, met daaraan een vermogensgrens gekoppeld.
Geschiktheidstoets
Om een goed advies uit te kunnen brengen of om uw portefeuille goed te kunnen beheren is een uitgebreide intake onontbeerlijk. En dan gaat het niet alleen om de doelstellingen van het vermogen dat ondergebracht wordt bij de betreffende beheerder of adviseur, maar om het totaalplaatje. Onder MiFID II zal de beleggingsadviseur eerst een geschiktheidstoets dienen af te nemen. Bij beleggingsadvies dient de adviseur voortaan per gegeven advies een rapport te verstrekken aan een cliënt. Hierin legt hij uit waarom het advies volgens hem geschikt is op basis van de ingewonnen klantinformatie. Indien cliënt dit advies wil opvolgen dan dient hij dit te bevestigen op een zogenaamd ‘duurzame drager’. Dit proces wordt dus absoluut arbeidsintensiever. Cliënten die een dergelijke uitgebreide inventarisatie niet op prijs stellen kunnen en mogen dan niet bediend worden.
Onafhankelijk advies
In deze communicatie naar de belegger dient ook aangegeven te worden in hoeverre een advies onafhankelijk gegeven wordt. Een voorwaarde voor onafhankelijk advies is dat het aantal financiële instrumenten dat wordt geanalyseerd voldoende divers is qua type en aanbieders. Vanzelfsprekend mogen dan eigen producten of die van gelieerde partijen niet de boventoon voeren. Het verkopen van “eigen” producten wordt dan een stuk lastiger; tenzij deze toch wel echt de beste keus zijn.
Maar hoe gaat dat werken in de praktijk bij partijen die een vast universum hebben aan mogelijkheden? Vaak ook met een gereduceerd tarief voor die beleggingsproducten (bijvoorbeeld binnen het all-in tarief) en hogere kosten voor de producten die buiten het standaard universum vallen? De belegger blijft kostenbewust, dus zal door de propositie van “gratis” handelen vrijwel altijd kiezen voor het fonds binnen het universum. De ‘beste belegging’ wordt dan nog steeds niet gekozen.
Ordertje
Even snel bellen om een ordertje door te geven of de markt door te spreken om te kijken of er mogelijkheden zijn, zal er niet meer echt bij zijn. Elk telefoontje met de adviseur waar eventueel een advies uit kan voortkomen dient sowieso opgenomen te worden en alleen gevoerd te worden via de vaste lijn. En ook als het advies is dat er even stil gezeten dient te worden moet dat ook weer bevestigd worden, geen actie is ook een actie!
Sowieso wordt het palet aan mogelijkheden behoorlijk afgebouwd, een ware verschraling van het productenaanbod. Door de extra regels worden het risico en de kosten te hoog, met name van complexere producten. Onder andere vindt er daardoor een stroom richting indexbeleggingen plaats. Denk bijvoorbeeld aan de plicht om jaarlijks alle (product) kosten te communiceren aan de cliënten. Dan moet je als adviseur wel een goed verhaal hebben over de toegevoegde waarde van een complex product!
Beheer of advies?
De meeste adviesportefeuilles bij de grootbanken lijken erg op de beheerportefeuilles. Eigenlijk is er nauwelijks een reden voor deze beleggers om in de adviesdienstverlening te zitten. Wellicht is het zo gekomen en nooit veranderd, het verschil met de beheerdienstverlening is er eigenlijk ook nauwelijks; vaak wordt er in beide gevallen eens per kwartaal bijgesproken. Onder de nieuwe MiFID II regelgeving zal de bank de cliënt bij voorkeur in beheer hebben; de komende maanden maakt deze adviesbelegger daarom een grote kans op een bericht hierover. De bank zal het verkopen als in “uw belang”; maar waarom komen ze daar dan nu pas mee?
Ontwikkelingen
De ontwikkelingen in de beleggingsadviesdienstverlening hebben absoluut directe impact op u als belegger. Natuurlijk hebben de nieuwe wetten een functie en is het ook essentieel dat deze Europa breed worden doorgevoerd om beleggersemigratie te voorkomen. En hoe het voor u uitpakt? U heeft nog een kwartaal om dat aan uw gecertificeerde adviseur te vragen!