De voorpagina’s staan volgeschreven met het nieuws dat ABN Amro tabak heeft van het beleggen in en financieren van de tabaksindustrie. Op aandringen van een nieuwe klant van €35 miljoen uit de tabaksindustrie stappen? Nee, het is een statement maken, een mooi affiche om aan te geven dat de bank een gezonde organisatie is die meegaat met de tijd en de ontwikkelingen in de maatschappij.
Het stoppen van het financieren van tabaksmaatschappijen of de daaraan gelieerde bedrijven is niet heel ingewikkeld, gewoon ‘nee’ verkopen. Maar wat gaat er gebeuren met de beleggingen? Wat gaat er bijvoorbeeld gebeuren met de €35 miljoen die de Hartstichting heeft ondergebracht bij de Bank?
Wanneer je op de man af vraagt aan een belegger of hij een paar procent van zijn vermogen in Philip Morris of Reynolds wil beleggen is de kans groot dat hij dat weigert, hoe mooi de rendementsvooruitzichten ook zijn. Tegelijkertijd zal een belegger vrijwel nooit de moeite nemen om de onderliggende waarden van bijvoorbeeld de MSCI World uit te pluizen om het aandeel in tabaksaandelen te vinden. Binnen de MSCI World valt het overigens wel mee, circa 1,6% is rechtstreeks belegd in tabaksproducenten.
Moeten de beleggingsfondsenbeheerders en indexproviders mee met de trend om de tabaksindustrie te mijden? Dat wordt een lastig verhaal, de beheerder van een beleggingsfonds wordt immers keihard afgerekend op het rendement. Natuurlijk mag een goed gevoel bij de beleggingen een zekere kostprijs hebben, maar wanneer we de rendementen van de afgelopen 20 jaar vergelijken tussen de tabaksaandelen en de MSCI World is het verschil dermate groot dat het negeren van de tabaksindustrie betekent dat je volkomen achter de feiten aanloopt. De belegger zal het wereldwijd beleggende fonds links laten liggen. De oplossing is dan wellicht wereldkundig maken dat er niet belegd wordt in de tabak; dus opnemen in de naam, bijvoorbeeld: world equity ex tobacco. Dan wordt het voor de belegger in ieder geval duidelijk waarvoor hij betaalt.
Rendement
Het rendement op de tabaksaandelen is gigantisch. De afgelopen 16 jaar is het gemiddelde rendement in dollars op de MSCI ACWI (All Country World Index) Tobacco meer dan 15% per jaar; in vergelijking, de ACWI doet nog geen 5%. Alleen het jaar 2008 was voor de Tobacco negatief. Maar hoe komt dat toch? Door de Westerse wereld wordt er toch alles aan gedaan om het roken terug te dringen? De groei zit voornamelijk in de Emerging Markets. In de Westerse wereld wordt het roken zeker ontmoedigd, onder andere door het reclameverbod, maar dat werkt wellicht averechts, dat verhoogt juist de marges.
Maar welke beleggingen kan je dan zondermeer kopen? Er is maar een enkele fondsbeheerder die de tabaksindustrie negeert zonder dat kenbaar te maken in de naam van het fonds. Wel zijn er maatschappelijk verantwoorde beleggingen die de tabaksindustrie mijden. Maar ook daar moet er goed gezocht worden in de kleine lettertjes; bijvoorbeeld in het jaarverslag van het Triodos Sustainable Equity Fund staat dat er voor 2,25% in Tobacco and Spirits belegd wordt; wellicht dus 2,25% in de Spirits? In de Think Sustainable World UCITS ETF zijn geen tabaksaandelen te vinden, maar in de Think Global Equity UCITS ETF is er weer een relatief hoog percentage (in vergelijking tot de MSCI World), en dat komt weer door de gelijkgewogen onderliggende waarden.
Dividenden
Tabaksaandelen zijn ook goede dividendbetalers. De grote tabaksfirma’s vind je terug in de Verenigde Staten, Engeland en Japan. Een belegging zoals de in de iShares Euro dividend UCITS ETF is daarom tabaksvrij, maar de wereldwijde versie daarvan kent juist circa 3,5% (Philip Moris en Altria). De ETF’s volgen simpelweg een index, maar ook een dividendbeleggingsfonds als Kempen Global High Dividend kent een vergelijkbaar percentage.
En de reserves van de Hartstichting? Die moeten dan maar beter niet belegd worden in de profielfondsen van de ABN tenzij deze inmiddels harde maatregelen heeft genomen. In het jaarverslag van 2016 staan in ieder geval de aandelen in de tabaksindustrie in de gebruikelijke percentages op de balans, aangevuld met de nodige miljoenen in obligatieleningen in deze industrie. Dus voor het rendement of voor de bühne? Beleggen blijft keuzes maken en dat is niet altijd even makkelijk.