Nu de beurzen en dus de indexbeleggingen het ook dit jaar weer redelijk tot goed doen rijst de vraag of dit wel een gezonde stijging is? Tevens wordt er aangegeven dat er, door de groeiende populariteit van indexbeleggen, aandelen worden meegezogen in de stijging die dat onderliggend qua waardering eigenlijk niet kunnen waarmaken. Moeten we daar echt bang voor zijn?
De ‘echte’ indexbelegger is er van overtuigd dat het voorspellen van de beurs of in ieder geval de koersvorming van individuele aandelen onmogelijk is en daarom is het beter je te confirmeren aan de index. En de onderzoeken wijzen dit ook uit: circa 80% van de actieve fondsen verslaat niet de index die zij als benchmark nemen.
Deze onderzoeken zijn wel geënt op een zogenaamde gesloten markt. Oftewel je krijgt een pot geld dat je voor 100% mag beleggen in Euro aandelen met als opdracht de Eurostoxx50 te verslaan. Dat is dus niet hetzelfde als een beleggingsportefeuille samenstellen voor een belegger en die onderhouden. Een beleggingsportefeuille kent vaak meerdere assetcategorieën, waaronder ook liquiditeiten, die niet statisch zijn qua procentuele verdeling.
Het ‘echte’ indexbeleggen bestaat mijns inziens niet. Dat zou impliceren dat er maar één wijze van indexbeleggen juist is; dat klinkt mij te radicaal. Op dit moment zijn er circa 5000 beursgenoteerde indexbeleggingen. Daar zit wel een bepaalde dubbeltelling in, want er zijn bijvoorbeeld meerdere indexbeleggingen die de S&P500 of de MSCI-World volgen. In ieder geval genoeg keuze om een goed gespreide portefeuille samen te stellen die uw doelstellingen moeten realiseren. En ook zoveel keuze dat de kans klein is dat alle portefeuilles in dezelfde stroom meegaan.
Keuzes maken en blijven maken
Critici van het indexbeleggen geven aan dat er door het indexbeleggen aandelen worden ‘meegekocht’ die anders niet zo snel gekocht zouden worden; bijvoorbeeld door een te hoge waardering of niet passend bij de huidige economische cyclus. Daarnaast zijn veel indexen gebaseerd op de marktkapitalisatie; zodoende stroomt het meeste geld naar de grootste bedrijven. En als derde belangrijk punt wordt aangehaald dat indexen weinig vernieuwend zijn doordat de grootste bedrijven niet per definitie de innovators zijn; daardoor zouden deze achterblijven bij de huidige (technologische) ontwikkelingen. Er zou dus niet worden belegd in de toekomst, maar in de winnaars van gisteren.
Wanneer iedereen één en dezelfde index zou kopen en zou blijven kopen worden koersen kunstmatig opgeblazen. Dan koop je bepaalde bedrijven mee die je anders nooit gekocht zou hebben. Dat klopt inderdaad. De kans is natuurlijk klein dat elk bedrijf uit de S&P500 aanspreekt. Het alternatief is dan de individuele keuzes maken waarmee je tegen hogere kosten aanloopt en niet zo efficiënt kan handelen. En dan heb je het wel weer over die gesloten markt, waarbij het heel lastig blijkt om de index te verslaan.
Dat je automatisch de grootste bedrijven koopt in een index klopt natuurlijk ook. Dat is een logisch gevolg van de marktwerking en van efficiënt handelen. De grootste bedrijven zijn niet voor niets groot! En als een bedrijf nog klein is, zoals Apple eind vorige eeuw, of nieuwkomers zoals Facebook, Netflix en Snap een paar jaar geleden is het dus absoluut mogelijk om snel door te dringen tot de zwaarwegers binnen een index. Kleine, maar echt innovatieve bedrijven kunnen zodoende de klassieke zwaargewichten voorbij stevenen. Tesla heeft bijvoorbeeld in beurswaarde General Motors al geëvenaard.
En heel simpel wanneer u een bepaalde weging van een bepaalde index niet ziet zitten, koop die index dan ook niet. Er is een enorme keuze, een enorme differentiatie; dus voor ieder wat wils. Denk bijvoorbeeld aan een index waarbij er uitsluitingen zijn; zoals een index zonder financials of het Verre Oosten zonder Japan. En niemand houdt u tegen om los van indexbeleggingen toch geld te steken in individuele aandelen of (actieve) beleggingsfondsen.
Klassieke beleggingsfondsen
Kritiek wordt vaak gespuid door managers van actieve beleggingsfondsen; die hebben natuurlijk ook hun waar aan te prijzen. Er zijn actieve managers die het erg goed doen en die zodoende de vinger op de gevoelige plek mogen leggen als het gaat om de tekortkomingen van indexbeleggingen. Maar dat gaat slechts om een handjevol beleggingsfondsen die niet tot nauwelijks gevonden worden door de particuliere beleggers. De meeste beleggingsfondsen volgen uiteindelijk in grote lijnen ook een index. Het eerste beleggingsfonds dat wel voor 40% belegt in Galapagos of Aalberts moet ik nog tegenkomen.