Het indexbeleggen staat bekend om transparantie, eenvoud, flexibel en goed gespreid. Transparantie omdat je met een paar muisklikken de exacte samenstelling van de portefeuille (de index) op het scherm kan toveren. Eenvoudig en flexibel omdat je met een simpele beurstransactie, vaak tegen smalle spreads (verschil tussen de bied- en laatkoers) direct kan kopen of verkopen. En goed gespreid omdat je in de ene simpele transactie een hele index koopt.
Maar wat koop je eigenlijk? De index natuurlijk! Dat klopt, je koopt de index en de naam van de index zal niet zo snel veranderen. Toch verandert er ook in indexen veel en af en toe beslist een ETF-provider om zijn product te baseren op een andere index.
De index leeft
De meeste indexen worden periodiek, maar soms ook tussentijds geherbalanceerd. Dicht bij huis: de AEX, wordt twee keer per jaar herwogen en bij fusies, overnames en faillissementen kan er tussentijds bijvoorbeeld een aandeel toegevoegd worden aan de index. De procentuele verdeling kan, zeker in een kleine index als de AEX, dan best wezenlijk aangepast worden. Onlangs is bijvoorbeeld Ahold met Delhaize gefuseerd waardoor de weging van Ahold in de AEX een stuk zwaarder werd. Of denk aan de volgende pluk ABN-Amrobank die naar de markt kan komen. ABN telt nu ‘slechts’ voor circa 1,4% mee, maar er is tot op heden slechts 30% naar de beurs gebracht.
Bij heel breed gespreide indexen zal de invloed vanzelfsprekend minder zijn. Het grootste beursgenoteerde bedrijf van de wereld Apple telt bijvoorbeeld in de S&P voor circa 3,25% mee. Aan de andere kant was dit bedrijf met deze nummer 1 notering 15 jaar geleden slechts met een vergrootglas te vinden.
Een index muteert dus en als belegger moet je daar rekening mee houden. IT is de laatste 20 jaar gaan domineren in met name de Verenigde Staten en ook in de wereldwijde indexen, en de oude economie zakt beetje bij beetje weg. Dat geldt ook voor de regionale spreiding in bijvoorbeeld een wereldindex. De opkomende markten zullen daar steeds meer een rol in kunnen gaan spelen; dat heeft onder andere te maken met het steeds toegankelijker en liquider worden van de betreffende beurzen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het opnemen van Chinese aandelen in de FTSE-index en MSCI-world.
De indexprovider heeft dus een set spelregels staan op basis van welke een index samengesteld wordt. Deze spelregels vertellen ook op basis van welke criteria de samenstelling gewijzigd wordt; bijvoorbeeld door fusies, overnames, faillissementen, free float, emissies en het promoveren of degraderen van aandelen van een hoofdindex naar een mid- of smallcap-index of andersom.
Vastgoed
Op een ander gebied heeft er onlangs een grote wijziging voorgedaan op het gebied van vastgoedbeleggen. Think ETF’s heeft de onderliggende index van haar vastgoed ETF (Think Global Real Estate UCITS ETF) aangepast naar de GPR Global 100 index van Global Property Research (Kempen & Co NV). Hierdoor is de spreiding vergroot van 25 naar 100 onderliggende vastgoedaandelen. De reden is duidelijk, hierdoor wordt de liquiditeit vergroot dat past bij de groei van het belegd vermogen in deze ETF. Als belegger betekent deze bredere spreiding, naast de betere liquiditeit, ook minder specifiek risico, maar ook minder specifieke kansen. Het zijn dus wel degelijk wezenlijke verschillen.
De spelregels
De naam van een index verklapt niet alle onderliggende spelregels. De spelregels bepalen het mandje waarin uiteindelijk belegd wordt. Een spelregel kan zijn dat er niet belegd mag worden in obligaties met een negatieve rente. Als voorbeeld kan de iShares Euro Government Bond 1-3yr UCITS ETF genoemd worden. Dit resulteert uiteindelijk in een mandje van uitsluitend Spaans en Italiaans papier. Immers, de rente van obligaties met dergelijke looptijden in landen als Duitsland en Nederland is negatief. Maar ook de iShares Euro Government Bond 3-5yr UCITS ETF kent nog niet een heel brede landenspreiding. De hoofdmoot zit nog in Spaans en Italiaans papier. Voeg daar Frankrijk aan toe en je hebt 80% van de samenstelling.
Een paar jaar geleden was, zoals je je zou kunnen voorstellen, de samenstelling van landen heel anders. Toen golden er voor de kortere looptijden ook nog positieve rentes in de AAA-landen. Dus een indexbelegging kan ongemerkt ook veranderen qua risicoprofiel.
Conclusie
De naam van de ETF of indexbelegging vertelt veel en geeft een heel duidelijke richting. Essentieel blijft het echter om de specificaties van de belegging in de gaten te houden. Dit kan zowel komen door de spelregels van de indexprovider als de wijze waarop de ETF- of fondsbeheerder deze index volgt of er van af kan wijken. Het voordeel van indexbeleggen blijft dat dit in principe allemaal terug te vinden is op het web en dat er geen subjectieve beslissingen plaatsvinden!