De Amerikaanse en Europese economieën blijven groeien. Maar Griekenland en Azië kunnen roet in het eten gooien.
De economische cijfers die deze zomer reeds zijn bekendgemaakt, leveren verder bewijs dat de Amerikaanse economie blijft groeien. Volgens de BBP-cijfers versnelde de geannualiseerde groei, van 0,6 % kw/kw in het eerste kwartaal tot 2,3 % in het tweede kwartaal (Bron: Bloomberg) . Vergeet niet dat de afgelopen winter heel hard was aan de andere kant van de Atlantische Oceaan – met sneeuwstormen en zeer lage temperaturen – waardoor het jaar bijzonder zwak van start ging.
Deze ontwikkeling sluit erg aan bij de ononderbroken verbetering van de arbeidsmarkt. De werkgelegenheid groeit fors. De afgelopen 12 maanden werden maandelijks ongeveer 220.000 banen gecreëerd. De werkloosheid is gedaald tot 5,3 %, een percentage dat volgens de Fed dicht bij een evenwicht komt. De lonen zijn beginnen te stijgen ondanks de recentste waarde van de Employment Cost Index (ECI, de favoriete looninflatiemaatstaf van de Fed), die in het tweede kwartaal met slechts 2% jaar-op-jaar steeg. Andere indicatoren met betrekking tot dit thema schetsen een optimistischer beeld.
In de FOMC-verklaring van juli deelt de Fed onze mening dat de economie gestaag is verbeterd. De arbeidsmarkt hoeft nu nog maar "iets" te verbeteren om aanleiding te geven tot een eerste renteverhoging, die naar alle waarschijnlijkheid in september zal plaatsvinden. Daarnaast heeft de BBP-kerndeflator, een inflatiemaatstaf, aan momentum gewonnen, wat onze visie ondersteunt.
Consumptie trekt de Amerikaanse economie
Een nadere blik op de BBP-cijfers is leerzaam. De groei is zeer sterk geconcentreerd op de consumptie. Niet alleen vertegenwoordigt de consumptie het leeuwendeel van het BBP (ongeveer 70 %), maar ze groeit ook snel. Van de activiteitsgroei van 2,3 % in het tweede kwartaal komt 2 % voort uit de consumptie; de rest is dus vrijwel irrelevant. De overige 0,3 % komt voort uit de netto-export, investeringen en overheidsuitgaven.
De netto-export heeft zich na het eerste kwartaal aanzienlijk hersteld, ondanks het feit dat de Amerikaanse dollar sterk is gebleven. De investeringen hebben wat van hun momentum verloren, maar vooral als gevolg van zeer specifieke soorten investeringen: investeringen in mijnexploratie, -schachten en -putten. Dit is niet verwonderlijk, gezien de forse daling van de olieprijs in de afgelopen 12 maanden. Om een idee te geven van de terugval van de cyclische investeringsuitgaven in de oliesector: sinds het begin van het jaar is het volume van de investeringen met maar liefst 40 % gedaald. Afgezien van de investeringen in de oliesector is de investeringsactiviteit gestaag blijven groeien met ongeveer 5 % per kwartaal, wat de robuustheid van de Amerikaanse economie onderstreept. Ten slotte stegen de overheidsuitgaven in het tweede kwartaal, nadat ze in het eerste kwartaal waren gedaald.
Herstel in de eurozone, Griekenland in recessie
In de eurozone bevestigen de economische cijfers dat een herstel plaatsvindt en zelfs aan kracht wint. Dit geldt voor vrijwel alle lidstaten van de eurozone, met uitzondering van Griekenland, dat weer in een recessie zit. Om maar één indicator voor
Griekenland te noemen: de Purchasing Managers Index (PMI) voor de productiesector die rond 50 schommelt, nam een duikvlucht van een reeds zwakke 46,9 in juni tot slechts 30,2 in juli.
Een directe vergelijking tussen de VS en de eurozone is nog niet mogelijk aangezien de BBP-cijfers voor het tweede kwartaal pas medio augustus worden bekendgemaakt. We hebben alle reden om aan te nemen dat de groei verder versneld zal zijn. In Duitsland, de grootste economie van de regio, wijzen de Ifo Business Climate-index en de PMI-index op een verdere groei. De stijging van het aantal inschrijvingen van nieuwe auto’s is een indicatie dat de consumptie enigszins aantrekt. In Frankrijk gaan de industriële productie en de detailhandelsomzet in stijgende lijn. In Spanje is het herstel letterlijk opvallend. De recent gepubliceerde BBP-cijfers van het tweede kwartaal spreken voor zich: de activiteit groeide met 4% op jaarbasis. In Italië tot slot valt een opleving van de consumptie te verwachten dankzij de verbeterde retailverkoop.
Positieve vooruitzichten, met enig voorbehoud
Tegen deze achtergrond zijn onze vooruitzichten voor de VS en de eurozone over het algemeen positief. De belangrijkste risico’s voor ons scenario zijn, naast de Griekse crisis, de vertraging in Azië en met name in China, alsook de uiteindelijke gevolgen van de lage grondstoffenprijzen en de sterke Amerikaanse dollar voor de wereldeconomie. Abrupte veranderingen in de belangrijkste groei- en prijsparameters hebben op korte termijn een destabiliserend effect, maar als ze permanent blijken te zijn, zou dat zware gevolgen hebben voor de wereldeconomie. Een vertraging van de internationale handel zou een van deze gevolgen kunnen zijn.