Fans van de ‘wetenschappelijke methode’ hebben hun slechtste jaarlijkse rendement in decennia achter de rug. Zijn er barsten in de benadering, te veel competitie, of hoort dit er nu eenmaal bij?
Trendvolgende beleggingsstrategieën
Systematische trendstrategieën handelen long en short in liquide wereldwijde futures, opties en valuta. Ze proberen winst te maken door stijgende én dalende prijzen te volgen.
Deze strategieën spreiden hun beleggingen over grondstoffen, valuta, staatsobligaties, en aandelen – zonder dat ze per se diepgaande expertise in deze domeinen nodig hebben. Het gaat immers om een puur kwantitatieve benadering van beleggen, waarbij beslissingen worden genomen op basis van prijsbewegingen en data, niet op basis van fundamentele analyse.
Omdat ze vaak anders reageren op marktomstandigheden dan traditionele aandelen- en obligatiebeleggingen, moeten ze voor een goede portefeuillediversificatie zorgen. Ook is er vaak sprake van convexiteit: trendvolgende strategieën presteren historisch gezien juist het best tijdens de slechtste periodes voor aandelenmarkten.
Historische verliezen
Trendvolgende strategieën hebben historisch gezien goed gepresteerd tijdens grote marktbewegingen, zowel opwaarts als neerwaarts, dankzij hun vermogen om zowel long als short te gaan. Waarom lijken ze dan in 2025 niet te werken?
Dat heeft alles te maken met de aard van die op- en neerwaartse bewegingen. Tijdens periodes van hoge volatiliteit – met scherpe dalingen gevolgd door snelle, krachtige herstelbewegingen – hebben deze strategieën het moeilijk. Het rendement hangt namelijk sterk af van de positie die wordt ingenomen op het moment dat de volatiliteit toeneemt, en de abrupte omkeringen kunnen zelfs de meest robuuste trendmodellen tijdelijk op het verkeerde been zetten. Simpel gezegd: de strategie werkt niet goed in markten zonder een duidelijke richting.
Dat werd in 2025 zichtbaar. Op 8 april stond de brede MSCI World Index nog 16,4% in de min (in euro’s), maar sindsdien herstelde de index met 15,5 procentpunt tot eind juni.
Goud en de Amerikaanse dollar vertonen wel een duidelijke trend, maar de WTI-olieprijs keerde – na een scherpe daling in mei tot onder de 60 dollar per vat – weer terug naar het januariniveau van ongeveer 75 dollar alvorens opnieuw te zakken. Als zulke volatiele bewegingen aanhouden, is het niet ondenkbaar dat veel trendvolgende strategieën het voorlopig lastig blijven hebben.
In een commentaarstuk schreef Russell Korgaonkar, CIO van Man AHL: “Tot 30 april 2025 bedraagt het voortschrijdende 12-maandsrendement voor trendvolgende strategieën -18,6%. Ter vergelijking: slechts tweemaal eerder verloor de Société Générale (SG) Trend Index meer dan 15% over een periode van 12 maanden.”
Risico's
Trendvolgende strategieën krijgen vaak kritiek. Critici wijzen onder meer op het risico van ‘crowded trades’, waarbij veel modellen tegelijkertijd dezelfde posities innemen. Dit kan trends verstoren en druk zetten op het rendement, vooral bij strategieën die gebruikmaken van snellere trendsignalen. De uitdaging voor trendvolgende beleggers is dan ook om flexibel te blijven, breed te spreiden over markten en tijdshorizonten, en risico’s actief te beheren.
Zoals in elke sector is vernieuwing essentieel om relevant te blijven — en dat geldt ook hier. Tegelijk is enige behoudendheid op zijn plaats. Vernieuwing brengt immers het risico van overfitting met zich mee: modellen die te nauwkeurig zijn afgestemd op historische marktdata en daardoor robuuste, algemeen toepasbare trends niet herkennen.
Zoektocht naar de juiste formule
De discrepantie in rendementen tussen verschillende trendvolgende strategieën lijkt op het eerste gezicht opvallend, gezien hun vergelijkbare doelstellingen en systematische aanpak. Om beter te begrijpen waar deze verschillen vandaan komen, is diepgaand inzicht nodig in het aantal en type markten waarin een strategie actief is, de signalen die de richting en sterkte van een trend bepalen, de gehanteerde volatiliteitstargets, het risicobeheer en de mate waarin niet-trendgebonden signalen invloed hebben op de uiteindelijke positionering.
Ogenschijnlijk kleine ontwerpverschillen kunnen leiden tot een andere positionering en sterk uiteenlopende prestaties. Zo hield AQR Managed Futures over de eerste vijf maanden van dit jaar – mede door gebruik te maken van signalen die niet uitsluitend op prijstrends zijn gebaseerd - beter stand dan concurrent Man AHL.
AQR begon eind 2018 met het toevoegen van fundamentele gegevens naast prijstrenddata. Tegen 2022 was de signalenmix grofweg gelijk verdeeld tussen op prijs gebaseerde trends en een minder traditionele set van economische indicatoren zoals inflatie en groeiverwachtingen of credit spreads. Daarmee verschoof de strategie enigszins van een klassieke trendvolgende aanpak — zoals die van Man AHL — naar een bredere, kwantitatieve multistrategiebenadering.
Wat de prestaties van Man AHL’s managed-futures-programma ook niet hielp, is dat hun snellere trading modellen vaak minder goed presteren in grillige, volatiele markten.
Geen enkele strategie werkt altijd
Het gaat niet alleen om de juiste keuze(s) maken voor uw specifieke portefeuille – minstens even belangrijk is het om koers te houden. Wie overweegt om systematische trendstrategieën in een portefeuille op te nemen, moet dat benaderen als een strategische allocatie. Het is namelijk onmogelijk te voorspellen wanneer deze strategie precies zal uitblinken.
Nieuwe trends gaan immers vaak gepaard met flinke schommelingen op de markt. De dotcom-crash, de financiële crisis en de inflatieperiode in 2022 lieten allemaal zien dat trendvolgende strategieën in eerste instantie verlies kunnen lijden, maar uiteindelijk toch flinke winsten kunnen opleveren. Het vraagt dus om geduld – en daar worden beleggers soms op de proef gesteld.
Thomas De Fauw is analist multi-asset fondsen bij Morningstar Benelux.